Michel Sarratia irrati kronikalaria eta Jano Larrondo herriko zinegotzia, herriko ondare eta historian egin bidaiaren gidari dira. Bizkondea bizi zen lehengo Lapurdiko hiri nagusi izan zen. Errobi ibaiaren gaineko negozio handiak markatu zuen, laborantza aberatsa hor eratu zen, lehendabiziko arto landak ere hor gertatu zirelarik 16. mendean. Gisa berean hiri arkitektura eder berezia dauka.
Pertsonaia andana batek ere herria markatu zuen, nola Iraultza denborako Garat anaiak, Mundutegi errepublikazale amorratua agertu zena, bainan ere Eugène Goyheneche historilaria edo luzaz hgor egon zen Piarres Lafitte kalonje jakintsuna. Komertzio zentru izan bazen herria, hezkuntza gune nagusi egona da ere, bereziko Seroren komentuko eskolarekin baita ere Semenario Ttipiarekin, egun San Frantses Xabierrekoaren eskola bilakatu dena. Herriko etxe batzuek sagardoaren egitearen edo puska biltoki haundien oroitzapenak dauzkate.